Các công thức kinh doanh cơ bản rất quan trọng cho việc hoạch định và quản lý doanh nghiệp của bạn. Trong quá trình tư vấn, không ít lần tôi gặp phải những nhầm lẫn về khái niệm Doanh Thu (Revenue) với Lợi Nhuận (Profit) rất tai hại. Do vậy, trong bài đầu tiên này, tôi muốn chia sẻ các khái niệm và công thức kinh doanh cơ bản.
Bài viết trong chuỗi Kế Hoạch Kinh Doanh: Khóa học miễn phí. Vui lòng xem toàn bộ tại ĐÂY.
Các Công Thức Kinh Doanh Cơ Bản
Giá (Price): Số tiền khách hàng bỏ ra để mua sản phẩm của bạn.
Chi phí (Cost): Số tiền bạn bỏ ra để mua hoặc sản xuất sản phẩm.
- Lưu ý: Một số trường hợp chi phí được hiểu là giá sỉ (phí nguyên vật liệu, giao hàng …), chưa bao gồm chi phí nhân công.
Giá vốn hàng bán (Cost of goods sold – COGS): Số tiền bạn bỏ ra để mua hoặc sản xuất sản phẩm + Chi phí bán hàng. Giá vốn hàng bán bao gồm tất cả chi phí cấu thành 1 giao dịch. Một số ví dụ thường gặp như là phí xử lý thanh toán, phí giao hàng …
Margin: Bằng giá sản phẩm trừ đi chi phí sản phẩm (Margin = Price – Cost).
- Ví dụ: bạn mua 1 trái táo giá 2.000 đồng và bán lại với giá 10.000 đồng thì bạn có lợi nhuận biên là 8.000 đồng. Tránh nhầm lẫn khái niệm này với Profit Margin (lợi nhuận biên) sẽ được trình bày bên dưới.
Total Margin: Bằng chênh lệch giữa Doanh thu (revenue) và Giá vốn hàng bán (COGS) (Total Margin = Revenue – COGS).
- Ví dụ: Nếu doanh thu tháng này của bạn là 100.000 đồng và giá vốn hàng bán là 20.000 đồng thì Total Margin của bạn là 80.000 đồng.
- Lưu ý: Khái niệm luôn được tính theo 1 đơn vị thời gian nhất định.
Lợi nhuận gộp (Gross Margin): Bằng tỷ lệ của Total Margin chia cho Doanh thu (Gross Margin = Total Margin/Revenue).
- Ví dụ: Nếu doanh thu tháng này của bạn là 100.000 đồng và giá vốn hàng bán là 20.000 đồng thì lợi nhuận gộp của bạn là 0.8 hay 80%.
Quy mô thị trường (Market Size): Là tổng số người bạn hướng đến và có thể tiếp cận. Không có công thức tính quy mô thị trường, để xác định bạn dùng các công cụ nghiên cứu thị trường và thông tin từ các nền tảng Marketing/quảng cáo như Facebook, Google, Ahrefs, Semrush …
Thị phần (Market Share): Bằng tỷ lệ của quy mô thị trường là khách hàng của bạn Market Share = Sales / Market Size).
- Ví dụ quy mô thì trường là 100 người và bạn bán hàng cho 5 người thì thị phần là 0.05 hoặc 5%. Để đo lường được thị phần, bạn cần thông tin về doanh số bán hàng và quy mô thị trường.
Doanh số bán hàng (Sales): Là số lượng hàng hóa được bán.
- Ví dụ: Doanh số bán hàng là 123 sales, không phải 123 đô-la hay 123%.
- Lưu ý: Không nên nhầm lẫn doanh số bán hàng với Số đơn hàng (Orders) – mỗi đơn hàng bán ra có thể gồm nhiều hàng hóa.
Doanh thu (Revenue): Bằng giá hàng hóa nhân cho doanh số (Revenue = Prices x Sales).
- Lưu ý: Doanh thu khác với lợi nhuận (profit). Bạn có thể có 1.000.000 đô-la doanh thu nhưng vẫn báo lỗ.
Chi phí vận hành (Operating Expenses): Số tiền bạn bỏ ra để vận hành doanh nghiệp trong 1 khoảng thời gian nhất định.
- Lưu ý: Chi phí vận hành không bao gồm các khoản Đầu tư/Mua sắm (Investment/purchases), Giá vốn hàng bán (COGS) và Ngân sách Marketing (Marketing Budgets). Chúng ta đang nói về chi phí vận hành trong kinh doanh, không phải chi phí kế toán.
Tổng chi phí: (Total Expenses, hay thường gọi ngắn gọn là Expenses): Bao gồm Chi phí vận hành và (Operating Expenses) và Ngân sách Marketing (Marketing Budgets).
- Lưu ý: Tổng chi phí không bao gồm các khoản Đầu tư/Mua sắm (Investment/purchases) và Giá vốn hàng bán (COGS). Và, chúng ta đang nói về chi phí vận hành trong kinh doanh, không phải chi phí kế toán.
Lợi nhuận (Profit): Là chênh lệch giữa Total Margin và Tổng chi phí trong 1 khoảng thời gian xác định (Profit = Total Margin – Total Expenses hoặc Profit = Revenue – Operating Expenses – Marketing Budgets – COGS).
Lợi nhuận biên (Profit Margin) Là tỷ lệ của lợi nhuận trên doanh thu (Profit Margin = Profit / Revenue).
- Ví dụ: Nếu doanh thu của bạn là 100 đô-la và lợi nhuận là 20 đô-la thì lợi nhuận biên là 0.2 hay 20%.
Trong bài viết sau, chúng ta cũng khám phá các công thức kinh doanh quan trọng hơn.
Thân mến,
Johny Nguyen
Originally posted 2021-08-07 16:27:40.