“Lội ngược dòng” mùa thu hoạch
Mùa thu hoạch về, khắp các làng quê rộn ràng không khí hân hoan. Nông dân phấn khởi thu hoạch thành quả sau bao ngày tháng “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Thế nhưng, niềm vui được mùa đôi khi lại đi kèm với nỗi lo “mất giá”. Sản lượng tăng cao, cung vượt cầu, giá cả bấp bênh, khó khăn trong bảo quản… là những “cơn sóng ngầm” có thể nhấn chìm lợi nhuận của bà con.
Vậy làm thế nào để “chèo lái” con thuyền mùa màng cập bến thành công, bán nông sản được giá, thu về lợi nhuận tối đa? Hãy cùng Farmvina khám phá cẩm nang toàn tập này, với những bí quyết “vàng” được chắt lọc từ kinh nghiệm thực tế và những phân tích thị trường sắc bén!
Thực trạng “được mùa mất giá” – Bài toán nan giải của nền nông nghiệp
Mùa thu hoạch thường là thời điểm “vàng” để bà con nông dân “hái ra tiền”. Nhưng đây cũng là lúc thị trường nông sản rơi vào vòng xoáy cung vượt cầu. Hàng loạt nông sản cùng lúc “ồ ạt” đổ về thị trường khiến giá cả lao dốc không phanh.
Theo số liệu thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, giá nhiều loại nông sản chủ lực có thể giảm mạnh từ 20 – 40% trong mùa thu hoạch so với thời điểm khan hiếm.
| Sản phẩm | Giá trung bình (nghìn đồng/kg) | Biến động giá trong mùa thu hoạch |
|---|---|---|
| Lúa gạo | 7 – 8 | Giảm 15 – 25% |
| Cà phê | 30 – 40 | Giảm 20 – 30% |
| Thanh long | 10 – 15 | Giảm 30 – 40% |
| Dưa hấu | 5 – 7 | Giảm 25 – 35% |
| Ớt | 20 – 30 | Giảm 30 – 50% |
Chưa dừng lại ở đó, việc bảo quản, vận chuyển, tiêu thụ khối lượng lớn nông sản cùng lúc cũng là một bài toán nan giải. Nông sản nếu không được bảo quản đúng cách sẽ nhanh chóng hư hỏng, giảm chất lượng, thậm chí mất trắng.
“Bắt mạch” thị trường – Nắm bắt yếu tố ảnh hưởng đến giá cả
Để “lội ngược dòng” thành công, bán nông sản được giá trong mùa thu hoạch, bà con cần trang bị cho mình kiến thức thị trường vững vàng, “bắt mạch” chính xác những yếu tố tác động đến giá cả:
Chất lượng: “Tiền nào của nấy” – chất lượng luôn là yếu tố then chốt quyết định sức cạnh tranh và giá bán của nông sản. Nông sản sạch, an toàn, đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, mẫu mã đẹp, đồng đều, có nguồn gốc rõ ràng sẽ được người tiêu dùng ưa chuộng và sẵn sàng trả giá cao hơn.
Thời tiết: Thời tiết là “con dao hai lưỡi” đối với sản xuất nông nghiệp. Thời tiết thuận lợi sẽ mang đến mùa màng bội thu. Ngược lại, thiên tai, dịch bệnh, mưa bão, nắng nóng, hạn hán… có thể gây thiệt hại nặng nề, ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng và sản lượng nông sản, khiến giá cả biến động khó lường. Ví dụ, năm 2023, giá rau củ quả tại miền Trung tăng vọt do ảnh hưởng của bão số 6 gây ra tình trạng khan hiếm nguồn cung.
Nhu cầu thị trường: Nhu cầu tiêu thụ nông sản trong nước và xuất khẩu là “kim chỉ nam” định hướng sản xuất và tiêu thụ. Nắm bắt được nhu cầu thị trường, bà con sẽ chủ động hơn trong việc lựa chọn loại cây trồng, thời điểm thu hoạch và kênh phân phối phù hợp. Ví dụ, nhu cầu tiêu thụ các loại trái cây nhiệt đới như xoài, chuối, thanh long… tại các thị trường châu Âu, Mỹ, Nhật Bản đang ngày càng tăng cao, mở ra cơ hội xuất khẩu lớn cho bà con nông dân.
Khả năng cạnh tranh: Thị trường nông sản ngày càng cạnh tranh gay gắt, không chỉ giữa các vùng sản xuất trong nước mà còn với nông sản nhập khẩu. Để “ghi điểm” trong mắt người tiêu dùng, bà con cần chú trọng nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu, đa dạng hóa sản phẩm…
Các yếu tố khác: Bên cạnh những yếu tố chính kể trên, giá cả nông sản còn chịu tác động của nhiều yếu tố khác như chi phí sản xuất, vận chuyển, lạm phát, chính sách thuế…
“Chìa khóa vàng” cho mùa bội thu – Chiến lược bán hàng hiệu quả
Để “hóa giải” bài toán “được mùa mất giá”, bà con cần chủ động áp dụng những chiến lược bán hàng hiệu quả sau:
Đa dạng hóa kênh phân phối: Không nên phụ thuộc vào một kênh phân phối duy nhất, bà con cần linh hoạt kết hợp nhiều kênh bán hàng khác nhau để tiếp cận tối đa khách hàng tiềm năng:
- Bán lẻ trực tiếp: Tiêu thụ sản phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng tại chợ, cửa hàng, hoặc thông qua các hình thức online như mạng xã hội (Facebook, Zalo…), website, ứng dụng di động…
- Bán buôn: Hợp tác với các thương lái, đại lý, siêu thị, nhà hàng, xí nghiệp chế biến… để tiêu thụ số lượng lớn nông sản.
- Hợp tác xã: Tham gia hợp tác xã để tăng sức mạnh tập thể, chia sẻ kinh nghiệm, tiếp cận nguồn vốn, công nghệ, thị trường tiêu thụ ổn định, nâng cao khả năng đàm phán giá.
- Xuất khẩu: Tìm kiếm cơ hội xuất khẩu nông sản sang các thị trường quốc tế, mang lại lợi nhuận cao hơn.
Chế biến sâu, tăng giá trị sản phẩm: Thay vì chỉ bán nông sản thô, bà con có thể chế biến thành các sản phẩm giá trị gia tăng như: hoa quả sấy khô, nước ép, mứt, dưa chua, rượu vang… vừa kéo dài thời gian bảo quản, vừa nâng cao giá trị kinh tế.
Kỹ thuật bảo quản sau thu hoạch: Bảo quản đúng cách giúp duy trì chất lượng nông sản, kéo dài thời gian bán, giảm thiểu hao hụt:
- Phơi khô: Áp dụng cho các loại nông sản như lúa gạo, bắp, đậu, ớt…
- Bảo quản lạnh: Sử dụng kho lạnh để bảo quản rau củ quả, hoa tươi… ở nhiệt độ thích hợp.
- Đóng gói: Sử dụng bao bì phù hợp để bảo quản và vận chuyển nông sản, đảm bảo chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm.
- Ứng dụng công nghệ bảo quản hiện đại: Tìm hiểu và áp dụng các công nghệ bảo quản tiên tiến như đóng gói hút chân không, sử dụng khí quyển điều chỉnh, chiếu xạ…
Xây dựng thương hiệu và tiếp thị: Thương hiệu mạnh là “bảo chứng vàng” cho chất lượng và uy tín sản phẩm, giúp bà con dễ dàng tiếp cận thị trường, bán được giá cao hơn:
- Tạo dựng uy tín: Cung cấp sản phẩm chất lượng ổn định, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, tuân thủ các quy định về nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ.
- Quảng bá sản phẩm: Sử dụng các kênh truyền thông online (website, mạng xã hội, sàn thương mại điện tử…) và offline (phát tờ rơi, tham gia hội chợ…) để quảng bá sản phẩm, thu hút khách hàng.
- Chăm sóc khách hàng: Xây dựng mối quan hệ tốt với khách hàng, lắng nghe ý kiến phản hồi để cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ.
“Cánh tay đắc lực” – Thông tin thị trường và chính sách hỗ trợ
Trong thời đại công nghệ số, việc tiếp cận thông tin thị trường và chính sách hỗ trợ chưa bao giờ dễ dàng đến thế. Bà con hãy tận dụng tối đa “cánh tay đắc lực” này để “thắng lớn” trong mùa thu hoạch:
- Cập nhật thông tin thị trường: Theo dõi sát sao biến động giá cả, nhu cầu tiêu thụ, xu hướng thị trường… thông qua các kênh thông tin chính thống như báo đài, internet (ví dụ trên Facebook Farmvina), hội chợ triển lãm… Bà con cũng có thể tham gia các hội nhóm, diễn đàn nông nghiệp trên mạng xã hội để trao đổi kinh nghiệm, cập nhật thông tin thị trường từ những người trong nghề.
- Tìm hiểu chính sách hỗ trợ: Chủ động tìm hiểu và tận dụng các chính sách hỗ trợ của nhà nước về vốn, kỹ thuật, tiêu thụ nông sản… để giảm thiểu rủi ro, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Các chính sách hỗ trợ có thể bao gồm: hỗ trợ lãi suất vay vốn, hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao, hỗ trợ xúc tiến thương mại, kết nối thị trường…
“Nâng tầm” nông sản – Hướng đến thị trường cao cấp
Để thoát khỏi vòng luẩn quẩn “được mùa mất giá”, bà con nông dân cần chủ động nâng cao giá trị sản phẩm, hướng đến thị trường cao cấp, nơi người tiêu dùng sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho những sản phẩm chất lượng:
Sản xuất nông sản sạch, an toàn: Ứng dụng các tiêu chuẩn sản xuất tiên tiến như VietGAP, GlobalGAP… để tạo ra những sản phẩm sạch, an toàn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.
Chú trọng bao bì, nhãn mác: Bao bì đẹp mắt, chuyên nghiệp, thể hiện rõ ràng thông tin sản phẩm, nguồn gốc xuất xứ sẽ tạo ấn tượng tốt với khách hàng, nâng cao giá trị sản phẩm.
Xây dựng câu chuyện thương hiệu: Mỗi sản phẩm nông nghiệp đều có một câu chuyện riêng. Hãy kể câu chuyện về vùng đất, con người, quy trình sản xuất… để tạo sự khác biệt, gắn kết cảm xúc với khách hàng.
Tập trung vào thị trường ngách: Thay vì cạnh tranh trên thị trường đại trà, bà con có thể tập trung vào những thị trường ngách tiềm năng như nông sản hữu cơ, nông sản đặc sản vùng miền, nông sản chế biến sẵn…
Hợp tác xã – “Sức mạnh” của sự đoàn kết
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, hợp tác xã đóng vai trò quan trọng trong việc liên kết, hỗ trợ nông dân “vươn ra biển lớn”:
Nâng cao năng lực sản xuất: Hợp tác xã giúp nông dân tiếp cận với kiến thức khoa học kỹ thuật, ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.
Mở rộng thị trường tiêu thụ: Hợp tác xã có khả năng đàm phán, tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định, xây dựng kênh phân phối hiệu quả, giúp nông sản đến tay người tiêu dùng nhanh chóng, thuận tiện.
Nâng cao giá trị thương hiệu: Hợp tác xã có thể xây dựng thương hiệu chung cho sản phẩm của các thành viên, tăng sức cạnh tranh trên thị trường.
Hỗ trợ vốn và kỹ thuật: Hợp tác xã tạo điều kiện cho nông dân tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, được hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo nghề…
Lời kết:
Mùa thu hoạch là “trận chiến” cam go nhưng cũng đầy hứa hẹn đối với người nông dân. Bằng sự nhạy bén, chủ động, sáng tạo, kết hợp với việc ứng dụng khoa học kỹ thuật, hợp tác liên kết, bà con hoàn toàn có thể “lội ngược dòng” thành công, biến mùa thu hoạch thành mùa “bội thu” cả về sản lượng lẫn lợi nhuận. Farmvina luôn đồng hành cùng bà con trên con đường chinh phục những đỉnh cao mới!
