Thiết bị hỗ trợ nuôi chim yến
Trong bài viết này, hãy cùng Farmvina tìm hiểu các loại thiết bị hỗ trợ nuôi chim yến mà người nuôi cần nắm để đạt hiệu quả cao nhất.
Ván gỗ để chim làm tổ: Là loại gỗ mềm, xốp rỗ mặt nhưng có độ dai bền, cho phép móng sắc nhọn của chim bám dễ dàng, nước bọt dính dễ dàng, nhờ vậy tổ có hình dạng bình thường giống chén trà bổ đôi và không bị kéo dài.
Các loại gỗ cứng, với các thớ sợi rắn, có mùi dầu, nhựa cây sơn, có sắc tố đậm, nhuộm màu, bị bào nhẵn… hoặc kém chất lượng như ẩm mốc, mụt nát đều không thích hợp.
Có thể dùng loại gỗ chuyên dùng cho nhà yến có tên gọi là SWO2 hoặc một số loại gỗ có đặc tính nhẹ, không mùi, khong cứng thích hợp để thay thế gỗ ngoại nhập và hiện nay đã dùng thành công tại Việt Nam.
Thiết bị phun nước, phun sương: Máy bơm nước PUW-2300 chuyên dùng cho nhà yến, giúp duy trì độ ẩm ổn định (75 – 85%), giảm nhiệt độ, hạn chế sự sinh trưởng của nấm mốc, và nhờ đó bảo đảm chất lượng tổ yến. Nhiệt kế và ẩm kế: để theo dõi nhiệt độ và ẩm độ trong nhà yến, có thể dùng ẩm kế tóc và ẩm kế kỹ thuật số treo cách sàn 1,5m là thích hợp nhất.
Máy đo ánh sáng PML-06
Băng cassette, đĩa CD phát tiếng kêu gọi bầy đàn: Có nhiều loại băng, khi mua cần chọn đúng loại băng tốt có hiệu ứng gọi chim vào nhà. Thường người ta phải thu tiếng gọi bầy đàn trong nhà yến đã sản xuất trên 5kg tổ yến, để chim cảm thấy trong nhà nay đang có nhiều yến sinh số, làm tổ, sinh sản.
Hiện nay, trên thị trường có bán các đầu máy tự động phát tiếng chim trong đó đã được chương trình hoá. Rất nhiều loại khác nhau, lấy ví dụ, High-End Audio Swiftlet System HKBS – 13000 là đầu máy đang được sử dụng thành công trong nhiều nhà yến, giúp dụ yến từ các trại khác và từ đảo yến bay về.
Gương soi cần có để kiểm tra trứng.
Đèn dầu tiện lợi cho ngươi đi thu tổ và hoán đổi trứng.
Tổ giả kích thích để chim làm tổ.
Hộp đựng trứng.
Dung dịch có mùi kích thích hấp dẫn chim yến.
Bột rải sàn tạo mùi thân quen.
Thuốc diệt các loài động vật (như chuột gián, gián, kiến, rận rệp…) gây hại cho yến như PCL-5 (Malaisia).
Hạt giống cây keo dậu (tìm hiểu cách trồng cây keo dậu tại ĐÂY)
Các dụng cụ khác: dàn máy phát tiếng gọi đã được chương trình hoá, các kiểu loa giọng kim, các kiểu vòi phun tạo sương, máy hồng ngoại để theo dõi chichim yến, hệ thống máy kiểm tra an ninh, các loại thiết bị mới chuyên thiết kế cho nhà yến: thổi hơi lạnh ẩm vào phòng, phun sương mạnh ở bên ngoài.
Phương pháp dụ chim vào nhà
Chim yến sống thành bầy đàn trong thiên nhiên, cần lang thang và trà trộn với nhau để chúng có thể sinh sản một cách thành công. Không thể làm theo cách là bắt chim ở một nơi nào đó thả vào nhà yến là hy vọng một cách vô căn cứ là chim sẽ ở lại làm tổ.
Thậm chí ngược lại, sau khi thả vào đó chim sẽ nhanh chóng bay mất, báo cho bầy biết sự nguy hiểm và sẽ không trở về nhà yến ấy nữa.
Người ta chỉ có thể dụ chim yến bằng cách tạo ra những đặc điểm môi trường giống như tự nhiên để đàn yến có thể nhìn thấy, nghe thấy và hiểu được đó là nơi thích hợp để chúng có thể sống an toàn.
Dụ chim vào nhà bằng chim yến bụng trắng là phương pháp phổ biến tại Malaysia
Như trên đã đề cập, chim yến tổ trắng có thể sống lần lộn với một số loài yến khác nhau như yến xiêm, yến bụng trắng sapi – C.Esculenta và yến sriti C.linchi. Người ta đã tìm ra bí quyết nuôi chim yến bằng cách dự vào loài chim “yến mồi” này.
Trước khi dụ chim yến tổ trắng vào nhà thì bao giờ cũng tìm cách dụ chim mồi vào nhà trước đã. Vì người ta đã phát hiện thấy khi chim C.Linchi có thể bay vào nhà mới này thì chim yến cũng thường muốn vào trong các ngôi nhà đó, nhất là khi số lượng chim này tăng lên và thải ra nhiều chất bẩn của nó.
Khi xây mới một ngôi nhà mà có chim yến bụng trắng C.Linchi vào sống trong đó, chứng tỏ ngôi nhà này phì hợp với đặc điểm sống và hoạt động của chim yến tổ trắng. Bắt đầu là một cặp chim C.linchi bay vào, chúng ta cố gắng giữ gìn để chim tăng số lượng lên khoảng 50 – 100 cặp.
Sau khi yến tổ trắng và yến C.linchi cùng làm tổ trong ngôi nhà mới, ta giảm ánh sáng đi vào toà nhà, để trong các phòng trở nên tối hơn. Vì yến tổ trắng thích làm tổ trong các căn phòng tối, còn yến C.linchi do không sống trong nhà quá tối chúng sẽ bay ra nhường ngôi nhà đó cho chim yến tổ trắng. Chưa thấy tài liệu nào đề cập đến là ở Việt nam có tồn tại loài yến bụng trắng C.linchi.Trong những năm 60 để phát triển nghề nuôi yến lấy tổ, Malaysia đã cho nhập giống chim này và đã thành công. Ở Thái Lan đã thành công trong việc dụ yến vào nhà không cần sự hỗ trợ của chim mồi.
Phun quét các mùi đặc trưng quen thuộc
Chim yến có khứu giác rất nhạy, và nó chỉ làm tổ trong các vùng mà chúng ngửi thấy có đàn yến ở gần đấy. Do vậy các nhà yến sẽ được phun dung dịch có mùi thơm hữu cơ để chúng ngửi thấy giống như mùi của cơ thể chim yến mà không phải là chất hoá học có thể làm hại chúng hoặc làm ô nhiễm tổ của chúng khi chúng xây dựng tổ. Nếu có phun quét mùi này cùng với tiếng chim gọi trong mùa giao phối thì sẽ khuyến khích chúng chấp nhận ngôi nhà đó như là ngôi nhà mới của mình để làm tổ sinh sản.
Chim yến không thích các ngôi nhà mới có mùi xi măng, nên để dụ chim vào nhà, xà gỗ là gỗ cũ được phun nước có mùi rửa tổ chim hoặc để làm gỗ không có mùi gỗ mới người ta quét thêm chất chuyên dùng nhâp từ nước ngoài (dung dịch LNP-25, Malaysia), hoặc là lắp thêm một số thanh gỗ cũng từng được chim yến khác bám làm tổ. Ngoài ra có thể phun dọc tường bê tông các chất đặc biệt hấp dẫn chim như dung dịch P.W. của Indonesia; MSC-87 của Malaysia, đồng thời cũng để khử mùi xi măng và vôi là mùi không thích hợp với chim yến. Phải phun cách gỗ khoảng 1 m và không phun vào ván gỗ. Hoặc có tư liệu giới thiệu là trộn lẫn trong nước quét tường với nước trứng vịt để tạo mùi tanh.
Hiện tại một số nơi ở nước ngoài còn bán các tầm gỗ kích thước nhỏ có tầm hormone, đủ lắp vào góc của hệ thống khuôn gỗ, tấm gỗ này bôi quét hoặc tiêm tầm mùi thơm hấp dẫn trong mùa sinh sản giao phối của chim yến. Chim thích những tầm gỗ đã chuẩn bị sẵn này, sẽ đậu lại trên đó với thời gian dài hơn để thích thú với tiếng gọi bạn tình phát ra từ loa được gắn gần sát tấm gỗ. Có một số con cảm thấy an toàn khi chúng đậu lên tấm gỗ HNP-22, chúng sẽ bay ra, gọi bạn tình đến và quần đàn yến đấy để làm tổ.
Sàn nhà có thể rải một ít phân chim, chú ý khi nhà bẩn đừng rửa. Tuy nhiên, ở những nhà đã có nhiều chim ở thì phải thường xuyên dọn phân chim vì nếu không căn phòng sẽ quá nóng do sự toả nhiệt trong quá trình phân huỷ chất thải và tăng nồng độ NH3, CO2…
Dụ chim bằng tiếng gọi bầy đàn
Phương pháp thường được dùng để dụ chim yến vào nhà mới, đã được đề cập trong nhiều tài liệu, đó là sử dụng 1 băng cassette hoặc đĩa CD có tiếng gọi của chim yến hoặc chim linchi. Băng cassette có tiếng gọi bầy đàn này có thể mua ở các công ty chuyên bán thiết bị cho nhà yến.
Khi nghe giọng chim yến gọi bạn tình nhiều lần từ bằng phát ra, những con chim yến bay qua gần đấy sẽ bay nhanh đến ngôi nhà có tiếng gọi của bạn. Đi tìm nơi phát ra tiếng gọi, chúng sẽ bay dần vào trong nhà. Khi đã bay vào nhà rồi chim nhận thấy điều kiện sống phù hợp với chúng, do đó chim gọi nhau đến tiếp mỗi ngày, số lượng đàn chim nhiều hơn và dần dần sẽ làm tổ ở đây.
Thường người ta bật băng có tiếng gọi bạn vào lúc 7h – 12h trưa và 16h – 18h, lúc mà chim vừa kiếm ăn về; cũng có thể mở liên tục từ 7h – 19h. Hiện nay, các băng cassette này có nhiều loại: gọi chim vào nhà, dụ chim ở lại. tiếng đàn yến gọi nhau ở ngoài trời, tiếng gọi bạn khi động dục giao phối trong mùa sinh sản, tiếng của chim yến bụng trắng… Tuỳ theo điều kiện của chủ đầu tư để lựa chọn.
Tại thị trường Malaysia hiện có trên 1000 kiểu đĩa CDS về tiếng gọi chim yến, trong đó chỉ có một số lượng ít là có hiệu quả dụ chim. Vì vậy, người mua phải biết chọn lựa cho đúng. Nguồn gốc băng đĩa phải rõ ràng và chọn chính xác tiếng yến gọi bạn ghép đôi giao phối. Trên băng có ghi rõ tem nhãn tiếng chim mẹ, chim con, đây là yếu tố quan trọng trong việc dụ được chim vào nhà và ở lại trong đó. Tỷ lệ thành công của các nhà yến rất khác nhau khi ta dùng các băng gọi chất lượng thấp và cao.
Hiện nay, các loại máy phát tiếng chim theo dạng chương trình hoá đã khá phổ biên ở Malaysia, Indonesia, Thái Lan. Có loại máy thông dụng cho những người mới bắt đầu nuôi yến gồm 1 máy DVD player và một máy tăng âm, qua hệ thống này tiếng chim trong sáng rõ ràng và chính xác. Hệ thống máy này 1 nối với loa và 1 bộ phận định giờ.
Cũng có loại dùng cho nhữung nhà yến hiện đại, không cần DVD, VCD hay VD mà qua hệ thống MP3, memory card… kiểu HKSD-3500, 3800; HKBS-SV1000, loại biến điệu 2 – 3 tần số với 3 đĩa compact… khá tiết kiệm, gần giống tiếng chim tự nhiên có thể chạy ổn định 24 giờ, liên tục 7 ngày. Thậm chi có những loại máy có thể phát ra tiếng chim hấp dẫn chim yến từ những nơi rất xa vùng có đông chim qua lại. Mắc dù cùng một nguồn tiếng chim kêu nhưng tỷ lệ thành công của nhà yến cũng sẽ rất khác nhau khi dùng hệ thống phát âm thanh chất lượng thấp và cao ở trong nhà yến. Các nghiên cứu khoa học cho thấy khi mà xung quanh rất nhiều nhà yến thì khả năng và chất lượng hệ thống phát tiếng gọi chim yến đóng vai trò quan trọng trong sự thành công của nhà yến.
Loa phát tiếng gọi bầy đàn đặc trên đỉnh mái nhà gần cửa ra vào là loa giọng kim (tweete) loại có thể nghe với khoảng cách xa để dụ chim từ xa bay lại gần; đặt hướng lên bầu trời với góc nghiêng tối thiểu 60 độ so với mặt bằng. Ở cửa ra vào thường có 2 loa đặt hai bên và 1 loa đặt trong phòng lượn gắn ở phía giữa và đối diện với lỗ cửa. Ngoài ra có thêm nhiều loa khác đặt ở sau phòng lượn để xây dựng đường chim bay mới hoặc đã có sẵn, vào sâu hơn trong các phòng tầng 1 tầng 2 đến noi chim làm tổ. Ở đây đều là các loa giọng kim tân số trung có điều biến. Ban đầu nhiều chim yến sẽ vào làm tổ cạnh cách loa nhỏ.
Các tư liệu gần đây cho thấy: 50% sự thành công của nhà yến là nhờ sử dụng hệ thống âm thanh chim yến tốt, hệ thống âm thanh này cao về cuối, cộng thêm với việc đặt loa giọng kim đúng chỗ, 50% là từ thiết kế nhà yến đúng và thích hợp.
Tiếng loa gọi chim trong thành phố cũng gây nên tiếng ồn, chính quyền ở Malaysia đã phải ra quy định giảm tiếng kêu gọi bầy đàn xuống. Mức quy định là không quá 40 decibels, đo cách từ 6m từ tường nhà nuôi chim. Nếu chỉ có ít nhà chim trong thành phố thì chưa phát sinh vấn đề.
Gắn một số tổ giả lên ván tổ hoặc tường để chim đu bám và kích thích chim làm tổ.
Tổ giả kích thích này có thể làm tổ nhựa có lót loài vải như khăn mặt bông hoặc chính là tổ cỏ của yến bụng trắng. Tổ giả có tác dụng giúp các con chim khó làm tổ và giúp chim non tập xây tổ, chúng thường làm lên trên lớp vải bông một lớp mỏng nước bọt đông cứng và sau đó là đẻ ngay.
Trong nhiều nhà mới ở miền Trung, chúng tôi phát hiện thấy ban đầu đều là các chim non vào làm tổ trên các lớp vải bông; tiếp đến là tổ chim tự xây một cách hoàn chỉnh.
Đa số tổ mới làm trong các nhà này đều theo kiểu như vây. Người ta cũng đang nghiên cứu dùng tổ giả thay thế một phần tổ thật, đề chim ấp trứng và nuôi con trong tổ giả mới mục tiêu tăng sản lượng.
Phun sương.
Chim yến rất thích mưa phùn, “mùa xuân chim yến về” vì mùa xuân hay có mưa phùn. Chim nhìn thấy các giọt sương nước bay như những đám côn trùng. Vì vậy người ta lắp các vòi phun nước vừa làm mát ngôi nhà vùa kích thích chim. Thiết bị phun sương cần gắn với một máy và có thể qua hệ thống lọc. Thiết bị phun sương có nhiều loại, nếu để hấp dẫn chim bay xung quanh gần ngôi nhà và bay vào nhà thì cần lắp trên mái nhà gần với lỗ ra vào của chim. Nếu chim bay cao quá muốn kéo chim bay xuống thấp và kích thích chim bay gần sat ngôi nhà yến thì cần đặt trong sân một vòi phun, cách mặt tiền nhà khoảng 4 – 6m phía trước lỗ ra vào, nhưng mức cao của nước phun không vượt quá cửa ra vào. Trong phòng chim cũng lắp thêm một số vòi phun sương khác để tăng độ ẩm và kích thích chim.
Liệu pháp thức ăn.
Để kích thích chim về nhiều, xung quanh nhà yến nên trồng một số cây mà yến ưa thích, như cây keo dậu Leucaena glauca, sung, chuối… vì chim có khuynh hướng tìm côn trùng xung quanh các cây này. Có thể tạo ra các cây, trái thối rữa và một số biện pháp nhất định để côn trùng phát triển mà không gây hại đến môi trường.
Xây dựng môi trường nhà yến đạt chuẩn.
Xây dựng môi trường nhà yến đạt chuẩn về nhiệt độ, ẩm độ, ánh sáng, về khoảng không gian cho đường chim bay, về lưu thông khí và áp suất không khi trong nhà yến… để khi chim bay vào nhà rồi thì cảm thấy thích hợp, thân quen, chim sẽ chấp nhận nhà đó như ngôi nhà mới của nó và sẽ làm tổ tại đây.
Ngoài ra cần chú ý thêm xung quanh nhà yến cần giữa sạch sẽ, đậy kín các thùng rác, nhặt sạch các túi nilong. Cần có đèn thắp sáng bên ngoài. Không được làm bắn nước tung toé trên sàn nhà. Có lịch làm vệ sinh phân yến để không ô nhiễm và gây nên mùi hôi quá trong nhà yến.
Câu Hỏi Thường Gặp
Nuôi yến nên sử dụng những thiết bị hỗ trợ nào?
(1) Ván gỗ để chim làm tổ; (2) Thiết bị phun nước, phun sương; (3) Máy đo ánh sáng PML-06; (4) Băng cassette, đĩa CD phát tiếng kêu gọi bầy đàn; (5) Gương soi cần có để kiểm tra trứng; (6) Đèn dầu tiện lợi cho ngươi đi thu tổ và hoán đổi trứng; (7) Tổ giả kích thích để chim làm tổ; (8) Hộp đựng trứng; (9) Dung dịch có mùi kích thích hấp dẫn chim yến; (10) Bột rải sàn tạo mùi thân quen; (11) Thuốc diệt các loài động vật (như chuột gián, gián, kiến, rận rệp…) gây hại cho yến như PCL-5 (Malaisia); (12) Hạt giống cây keo dậu; (13) Các dụng cụ khác.
Những phương pháp dụ chim yến vào nhà?
(1) Dụ chim vào nhà bằng chim yến bụng trắng; (2) Phun quét các mùi đặc trưng quen thuộc; (3) Dụ chim bằng tiếng gọi bầy đàn; (4) Gắn một số tổ giả lên ván tổ hoặc tường để chim đu bám và kích thích chim làm tổ; (5) Phun sương; (6) Liệu pháp thức ăn; (7) Xây dựng môi trường nhà yến đạt chuẩn.
Originally posted 2018-06-16 16:46:20.
1 bình luận
Tôi muốn mua loa và âm thanh nhử chim yến