Bệnh thán thư là một trong những bệnh hại phổ biến và nguy hiểm nhất trên cây cà phê, gây ra thiệt hại lớn về năng suất và chất lượng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về bệnh thán thư, giúp bà con nông dân nhận biết và có biện pháp phòng trừ kịp thời.
1. Nguyên nhân gây bệnh:
Bệnh thán thư trên cây cà phê do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra. Nấm này tồn tại trong đất, tàn dư cây bệnh và lây lan qua gió, nước mưa, côn trùng. Điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển là nhiệt độ cao (25-30 độ C), độ ẩm cao (trên 80%) và cây bị tổn thương.
2. Triệu chứng bệnh:
- Trên lá: Vết bệnh ban đầu là những đốm nhỏ màu nâu nhạt, sau đó lan rộng thành những mảng lớn màu nâu đen, có viền màu nâu đỏ. Vết bệnh thường xuất hiện ở mép lá hoặc giữa lá.
- Trên quả: Vết bệnh ban đầu là những đốm nhỏ màu nâu đen, sau đó lan rộng và lõm sâu vào trong quả. Quả bị bệnh thường bị rụng sớm.
- Trên cành và thân: Vết bệnh ban đầu là những đốm nhỏ màu nâu đen, sau đó lan rộng và làm cành, thân bị khô, nứt nẻ và chết.
3. Tác hại của bệnh:
- Giảm năng suất: Cây bị bệnh thán thư sẽ giảm khả năng quang hợp, dẫn đến giảm năng suất và chất lượng quả.
- Rụng lá, quả: Bệnh nặng có thể làm cây rụng hết lá, quả, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất vụ mùa.
- Suy yếu cây trồng: Cây bị bệnh thường suy yếu, dễ bị nhiễm các loại sâu bệnh khác.
4. Biện pháp phòng trừ:
- Biện pháp canh tác:
- Chọn giống kháng bệnh: Lựa chọn những giống cà phê có khả năng kháng bệnh thán thư.
- Vệ sinh vườn cây: Thường xuyên cắt tỉa cành lá khô, loại bỏ cỏ dại và tàn dư cây bệnh để giảm nguồn lây nhiễm.
- Bón phân cân đối: Bón phân đầy đủ và cân đối để tăng cường sức đề kháng cho cây.
- Tưới nước hợp lý: Tránh tưới quá nhiều nước, đặc biệt là vào mùa mưa, để tránh tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.
- Biện pháp hóa học:
- Phun thuốc phòng bệnh: Phun thuốc phòng bệnh định kỳ bằng các loại thuốc như Ridomil Gold, Score, Antracol…
- Phun thuốc trị bệnh: Khi cây đã bị bệnh, phun thuốc trị bệnh bằng các loại thuốc như Topsin M, Carbendazim, Benomyl…
5. Lưu ý:
- Phun thuốc vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát, tránh phun khi trời nắng gắt.
- Mang đồ bảo hộ khi pha và phun thuốc.
- Thu gom và tiêu hủy tàn dư cây bệnh sau khi thu hoạch.
6. Phòng bệnh hơn chữa bệnh:
- Thường xuyên kiểm tra vườn cây để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh.
- Áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp để đạt hiệu quả cao nhất.
- Tham khảo ý kiến của cán bộ kỹ thuật nông nghiệp để được tư vấn cụ thể hơn.
Bệnh thán thư là một mối đe dọa lớn đối với cây cà phê, nhưng với sự hiểu biết và áp dụng các biện pháp phòng trừ kịp thời, bà con nông dân hoàn toàn có thể kiểm soát được bệnh này và bảo vệ mùa màng của mình.
| Mức độ bệnh | Biện pháp xử lý | Thuốc/Chế phẩm | Liều lượng/Cách dùng | Lưu ý |
|---|---|---|---|---|
| Phòng ngừa | Vệ sinh vườn cây | – | Cắt tỉa cành lá khô, dọn sạch tàn dư cây bệnh | Thực hiện thường xuyên |
| Bón phân cân đối | Phân NPK, phân hữu cơ | Theo khuyến cáo | Bón đủ liều, đúng thời điểm | |
| Phun thuốc phòng bệnh | Ridomil Gold 68WG | 25-30g/bình 8 lít, phun ướt đều tán lá | Phun định kỳ 15-20 ngày/lần | |
| Score 250EC | 10-15ml/bình 8 lít, phun ướt đều tán lá | Phun định kỳ 15-20 ngày/lần | ||
| Bệnh nhẹ | Cắt tỉa, tiêu hủy bộ phận bị bệnh | – | Cắt bỏ lá, quả, cành bị bệnh, đem tiêu hủy | Thực hiện ngay khi phát hiện bệnh |
| Phun thuốc đặc trị | Topsin M 70WP | 10-15g/bình 8 lít, phun ướt đều tán lá | Phun 2-3 lần, cách nhau 7-10 ngày | |
| Carbendazim 50WP | 20-25g/bình 8 lít, phun ướt đều tán lá | Phun 2-3 lần, cách nhau 7-10 ngày | ||
| Bệnh nặng | Cắt bỏ, tiêu hủy cây bệnh | – | Nhổ bỏ toàn bộ cây bệnh, đem tiêu hủy | Tránh lây lan sang cây khác |
| Phun thuốc đặc trị | Benomyl 50WP | 25-30g/bình 8 lít, phun ướt đều tán lá | Phun 2-3 lần, cách nhau 7-10 ngày | |
| Kết hợp với các biện pháp canh tác khác |
