Tỷ phú nuôi ong vùng Bắc Giang

Ở Bắc Giang có 3 tỷ phú tên Sáng. Và tỷ phú nuôi ong, tựa Sáng “ong” là biệt danh mọi người đặt cho ông Hoàng Anh Sáng ở xã Nghĩa Hồ, huyện Lục Ngạn.

Ông là người đầu tiên của tỉnh Bắc Giang đem nghề nuôi ong về nuôi. Năm 1979 – 1980, bằng kinh nghiệm, kiến thức học được sau những chuyến đi thực tế ở Tây Nguyên, ông đã về mua một khu đất để trồng cây ăn quả phục vụ riêng cho việc nuôi ong. Nhưng thời gian đó do thị trường tiêu thụ còn hạn chế, nên ông chỉ túc tắc nuôi vài chục đàn. Năm 1996, khi giống ong ngoại bắt đầu được nhập và đưa về Việt Nam, toàn bộ số đàn ong nội trước đây được tỷ phú nuôi ong thay thế bằng các đàn ong ngoại với số lượng lên đến 450 đàn.

Để có chỗ cho đàn ong “đồn trú”, ông đã mua hẳn một trang trại rộng 30ha để trồng vải, nhãn và kết hợp nuôi gà, vịt, cá… “Nuôi ong là nghề cực kỳ vất vả, cứ mỗi mùa lại phải di chuyển chúng đến một địa điểm khác để cho chúng hút nhị hoa. Nếu không thường xuyên di chuyển, ong sẽ không có thức ăn và chết” – ông cho biết. Một năm có 4 mùa thì đàn ong của gia đình ông Sáng phải “vi hành” đi 4 nơi khác nhau. Mùa xuân ong ở tại vườn đón mùa vải, nhãn ra hoa. Sang mùa hạ, ông đưa ong lên Sơn La, Quảng Ninh đón mùa hoa sú vẹt, bạch đàn, hoa mai. Mùa thu, đàn ong quay trở về Hưng Yên “hưởng” mùa hoa táo. Đến mùa đông, ong lại được di chuyển trở về với vùng núi rừng Hoà Bình để hút các loại hoa rừng.

Tỷ phú nuôi ong cho biết: “Nuôi ong cần rất nhiều vốn và công đầu tư chăm sóc. Nếu lơ là một chút thì chỉ một đợt dịch bệnh là toàn bộ đàn ong có thể bị xoá sổ”. Những bệnh ong thường gặp nhất là rệp, ve, thối ấu trùng, ký sinh trùng, đường ruột. Khi ong bị nhiễm bệnh cần phát hiện kịp thời và cho ong uống thuốc kháng sinh liều cao để trị bệnh tận gốc. Mỗi đàn ong thường được bố trí từ 100- 150 tổ. Chi phí để đầu tư cho một đàn ong từ 1- 1,2 triệu đồng (gồm thùng, cầu nhốt, đường, giống).

Riêng giá một đàn giống ngoại hiện nay, ông phải mua tới 400.000 đồng và riêng lượng đường chúng tiêu thụ mỗi năm khoảng 50kg. Bù lại, ong cho giá trị rất cao, năng suất đạt 40- 50kg mật/đàn/năm. Với giá bình quân 20.000 đồng/kg, mỗi năm ông đã thu về trên 400 triệu đồng tiền bán mật. Không chỉ vậy, hiện nay ông Sáng còn là người cung cấp giống cho cả khu vực miền Bắc. Trung bình mỗi năm ông cung cấp cho thị trường từ 200- 300 đàn giống. Doanh thu từ nguồn này cũng đem lại cho gia đình tỷ phú nuôi ong trên 100 triệu đồng/năm.

Kinh nghiệm quản lý của tỷ phú nuôi ong theo thời vụ

Nuôi ong là nghề truyền thống có từ lâu đời ở nước ta. Các sản phẩm từ ong như mật, sáp… có giá trị dược liệu và kinh tế cao. Ngoài ra ong còn giúp thụ phấn cho một số loài cây trồng. Nuôi ong không tốn nhiều diện tích, vốn đầu tư ban đầu không lớn, không tốn nhiều nhân lực lao động. Nuôi ong là nguồn tăng thu nhập lớn cho người nông dân. Mật ong có giá bình quân từ 80.000 – 90.000 đồng/kg. Nhưng do kỹ thuật nuôi và quản lý đàn ong còn nhiều hạn chế nên năng suất mật còn thấp. Nếu quản lý tốt đàn ong theo mùa vụ có thể tăng năng suất mật lên 2-3 lấn. Sau đây chúng tôi xin giới thiệu kinh nghiệm quản lý đàn ong theo mùa vụ của các hộ đã nuôi ong trong nhiều năm, đạt hiệu quả kinh tế cao:

1. Đối với vụ xuân hè (tính từ 20/2- 15/6)

Thời điểm này trong tự nhiên có nhiều nguồn hoa dồi dào và phong phú (cam, xoài ,vải, nhãn, các loài hoa rừng…). Thời tiết thường có mưa phùn và mưa kéo dài ảnh hưởng đến hoa và quá trình thu phấn của ong.

Quản lý đàn ong: Đầu vụ cần có biện pháp chống rét cho ong, đặt ổ cần tránh hướng gió đông bắc. Dùng bao tải hoặc rơm rạ ủ ấm cho tổ ong. Trong thời gian này cần cho ong ăn thêm kháng sinh để phòng bệnh (nhất là bệnh thối ấu trùng). Cuối tháng 4 cần tạo chúa để thay thế chúa đã già hay chia đàn. Cần tận dụng mũ chúa tự nhiên, nhất là mũ chúa của đàn ong khỏe.

Khôi phục đàn ong đầu vụ: Chuyển ong đến vùng có nhiều hoa, bỏ bớt cầu xấu thay thế cầu mới để kích thích ong chúa đẻ khỏe. Cắt gốc bánh tổ, sửa bánh tổ để ong có điều kiện cơi nới thêm. Đầu vụ do mật hoa chưa nhiều nên có thể cho ong ăn thêm đường theo tỷ lệ 1: 1 (1kg đường pha trong 1 lít nước), cho ong ăn làm nhiều lần nhưng số lượng mỗi lần ăn ít để kích thích đần ong xây tầng và kích thích ong chúa đẻ.

Phòng chống ong chia đàn tự nhiên: Cần cho ong xây tầng kịp thời để ong non mới vũ hóa có đủ việc làm, thay chúa già bằng chúa trẻ. Đặt tổ ong nơi râm mát, chuyển ong từ thùng hẹp sang thùng rộng hơn, đổi cầu nhộng của đàn ong khỏe thay thế cầu của đàn ong yếu để có chỗ cho ong chúa đẻ, diệt bớt ong đực, dùng kim châm vào mũ chúa hoặc vặt bỏ mũ chúa. Sau vụ hoa, cần chủ động động chia đàn để chuẩn bị đàn ong cho vụ mật sau.

2.Vụ hè thu ( tính từ 16/6 – 20/8)

Thời điểm này nhiệt độ cao nhất trong năm, mưa nhiều ảnh hưởng không tốt tới đàn ong. Ngoài ra còn có các loại dịch hại như chuồn chuồn, ong rừng quấy phá. Ví vậy đàn ong trong vụ hè thu chỉ cần duy trì ở mức độ tồn tại để có nguồn ong cho vụ sau.

Quản lý đàn ong: Chống nóng, che mưa cho tổ ong, đặt tổ ong dưới bóng cây râm mát có che phủ phía trên. Để đề phòng ong rừng phá hoại cần thu hẹp cửa tổ, nơi ra vào của ong, trát kín các khe hở quanh thùng ong. Bỏ bớt cầu cũ, cầu bị nhiễm bệnh để tăng khả năng chống chịu của ong, rút cầu nhộng già, nhập đàn ong yếu không có khả năng tự duy trì vào đàn ong khác.

Sau 2-3 tuần kiểm tra một lần nếu thấy lỗ tổ chỉ có 1/3 mật thì cho ong ăn bổ sung thêm đường theo tỷ lệ 1,5 : 1 (1,5 kg đường hòa trong 1 lít nước), cho ong ăn đến khi thấy lỗ mật được vít nắp thì dừng. Vào vụ hoa phải quay riêng mật đường để cho ong ăn. Thời kỳ này cần bổ sung thêm đạm như sử dụng phấn hoa dự trữ đổ vào máng đặt trong thùng ong cho ong ăn trực tiếp hoặc trộn 100 gam phấn hoa với nước đường thành bột sệt phết vào cầu cũ cho mỗi lần ăn của đàn ong.

Bổ sung muối khoáng: Hòa 7- 8gam muối ăn/1 lít nước đổ vào máng ở ngăn thùng cho ong ăn.

Lưu ý cho ong ăn vào chiều tối, khi cho ăn không được làm rơi vãi, sáng hôm sau kiểm tra nếu thức ăn còn thừa phải cất đi, nếu cho ong ăn lại phải được đun sôi để nguội mới được cho ăn.

3.Vụ thu đông ( tính từ 25/8 – 20/11)

Đây là thời điểm thời tiết thuận lợi nhất trong năm, ít mưa, nhiệt độ vừa phải nhưng cần chú ý thời tiết khô hanh. Vụ này nguồn thức ăn của ong khá phong phú gồm nguồn mật hoa như táo, bạc hà… và nguồn phấn hoa như ngô, phấn của hạt lúa thời kỳ phơi mầu…

Quản lý đàn ong: Cho ong ăn bổ xung để kích thích đàn ong đẻ và xây thêm cầu mới mặc dù nguồn hoa đã dồi dào. Tạo chúa vào cuối tháng 10- đầu tháng 11 chuẩn bị cho ong qua đông và thay chúa già.

Chống khô hanh cho đàn ong: Từ tháng 10 – tháng11 thường xuất hiện các đợt khô hanh nên ong thường bốc bay. Do đó khi trời hanh khô cần dùng nước nước phun quanh thùng ong, dùng giẻ thấm nước để cạnh ván ngăn, trát kín thùng ong tránh thoát hơi nước.

4. Vụ đông xuân ( tính từ 21/11 – 15/2)

Thời điểm này nhiệt độ thấp nhất trong năm, nguồn mật hoa ít.Ví vậy biện pháp quản lý đàn ong phải cần chú ý những vấn đề như: Không đặt tổ ong quay về hướng đông bắc, nên đặt tổ ong nơi khuất gió, hạ thấp chân thùng, tăng cường giữ ấm cho đàn ong bằng cách dùng rơm rạ phủ trên thùng ong, cho ong ăn thêm, vít bớt cửa tổ và giảm bớt số lần kiểm tra đàn ong. đặc biệt cần cung cấp đủ thức ăn cho đàn ong khỏe mạnh để chúng tăng khả năng chống rét.

Farmvina hi vọng đã mang đến những kinh nghiệm hay cho bạn từ tỷ phú nuôi ong vùng Bắc Giang – anh Sáng “ong”.

Câu Hỏi Thường Gặp